Page 23 - Layout 1

tarih çevresi

Türkiye’de 1960 yılına kadar olan dönemde astronomi iki önemli gelişme yaşanmıştır. Bunlardan ilki
1933 yılında İstanbul Üniversitesi’nde ikincisi ise 1944 yılında Ankara Üniversitesi’nde astronomi enstitülerinin
kurulmasıdır. Ayrıca, 1936 yılında İstanbul Üniversitesi’nde ve 1963 yılında da Ankara Üniversitesi’nde
gözlemevleri de açılmıştır.

1960 yılından sonra astronomi alanındaki çalışmalar yine üniversitelere bağlı olarak gelişmiş, Ege ve ODTÜ
astronomi bölümleri kurulmuştur. 1955-1956 öğretim yılında Tıp ve Ziraat fakülteleri kurulan Ege
Üniversitesinin üçüncü fakültesi 1961-1962 öğretim yılında kurulmuş olan Fen Fakültesi’dir. Bu fakültenin
Astronomi Kürsüsü, 1962-1963 öğretim yılında Matematik Kürsüsü’nün yönetiminde kurulmuş ve öğretim
faaliyetine geçmiştir.

Başlangıçta diğer üniversite öğretim elemanları burada ders verirlerken, 15 Ekim 1962-11 Ocak 1963 tarihleri
arasında Dr. Flecktenstein, yabancı uzman olarak kürsüde çalışmaya başlamıştır. 8 Ocak 1963 tarihinde
Astronomi Kürsüsü’ne Doç. Dr. Abdullah Kızılırmak ve As. Dr. Rümeysa Kızılırmak atanmışlar ve böylece
bağımsız bir Astronomi Kürsüsü kurulmuştur. 1 Kasım 1965’te Batı Almanya uyruklu Prof. Dr. Hans Kienle,
kürsüdeki görevine başlamış ve 1969-1970 öğretim yıllarında Amerikalı Prof. Dr. T. L. Swihart, 1971-1972 ve
1972-1973 öğretim yıllarında ise Prof. Dr. R. H. Wilson sözleşmeli öğretim üyesi olarak bu kürsüde görev
almışlardır.

1962 yılında diğer bir gelişme ODTÜ’de yaşanmıştır. Bedri Süer tarafından ODTÜ’de astronomi dersleri
verilmeye başlanmış ve daha sonra bu üniversitede 1968 yılında, Dilhan Eryurt ve Hakkı Ögelman’ın
gayretleriyle Fizik Bölümü içerisinde Astrofizik Anabilim Dalı kurulmuştur. 1969 yılında da bu kadroya Paris
Pişmiş ders vermek üzere katılmıştır. 1990 yılında da kuramsal çalışmalar yanında gözlemsel çalışmaları da
yürütebilmek için ODTÜ Fizik Bölümü Gözlemevi faaliyete geçmiştir.

1933-1982 yılları arasında 440’ı Türk araştırmacılar, 77’si yabancı araştırmacılar, 150’si ortak olmak üzere
toplam 667 yayın vardır. 1983-1993 yılları arasında ise 50’si kitap, 178’i makale olmak üzere toplam 228 yayın
yapıldığı tespit edilmiştir. Ne var ki, 178 makalenin çoğu Bilim ve Teknik benzeri popüler bilim dergilerinde
yayınlandığı düşünülürse, bu dönemde alana katkı yapan yayınların bir önceki döneme göre az olduğu
anlaşılmaktadır. Ancak şunu da söylemek gerekir ki, 1983-1993 yılları arasındaki yayınların tam listesi elimizde
mevcut değildir.

1994 – 2013 yılları arasındaki astronomi çalışmalarının da henüz tam bir dökümü yapılmamıştır. Bu tarihler
arasında 941’i yurtdışında ve 26’sı yurtiçinde olmak üzere toplam 967 makale ve 20 kitap yayımlanmıştır.
Bunlara ulusal ve uluslararası bildiriler dâhil değildir. Ege Üniversitesi öğretim üyesi İbanoğlu’nun tespitine
göre, 2000-2009 yılları arasındaki yayın ve atıf sayıları giderek artan bir grafik göstermektedir. Tam bir döküm
elimizde mevcut olmadığından değerlendirmemizin de eksik olacağı açıktır.

22