Page 71 - Layout 1

tarih çevresi

Kısaca, yeni ilaç keşifini = A x B x C şeklinde formüle edersek ve buradaki üç ögeye 0 ile 10 arasında
bir sayı ile değer biçersek, yarışan ilaç keşif tasarılarından hangisinin daha umut verici olduğunu
hesaplayabiliriz. Bir tasarının başlatılabilmesi için A, B ve C’nin herbirinin (0) sıfırdan büyük olması gerekir.
Yani, yukarıdaki denklemde herhangi bir ögenin sıfır olması, tüm denklemi sıfırlar. Böyle bir taslağa yatırım
yapılmamalıdır. Konuşmamda ilaç keşif sürecinin Şekil 1’de görülen her evresi için ayrı ayrı geliştirdiğimiz
‘değerlendirme ölçütlerinden söz edeceğim.

ArGE de durum saptaması ve değisiklik önerileri:

Şekil 1’ de görülen 8 evrenin, 7 sini başarıyla geçmiş ilaçlar artık kliniğe girmeye hazırdır. Geleneksel
klinik çalışmalar şöyle özetlenebilir:

Dönem (Phase)--I Çalışmaları: Burada ilaç ilk kez insanlarda denenmektedir ve çalışmanın amacı sağlıklı
20--80 kişilik küçük bir gurupta ilacın a) güvenirliği (safety), miktar ayarı (dose range), ve yan etkileri
saptamaktır.

Dönem--II Çalışmaları: İlaç bu donemde 100--300 kişilik daha büyük bir gruba verilir ve iki amacı vardır;
a) İlaç ilk kez hastalara verilerek, kavramın kanıtlanması (Proof of Concept) yapılır (burada ilacın etkin miktarı
--effective dose- kullanılır), b) Ayrıca ilacın güvenirliği hakkında ek bilgi edinilir.

Dönem-III Çalışmaları: Bu dönemde ilaç çok büyük bir hasta grubuna verilir (1.000--3.000 kişi). Bu
çalışmada ilacın etkinliği doğrulanır (confirmation), yan etkileri gözlenir, sonuç bilinen diğer tedavi yöntemleriyle
kıyaslanır, ilacın güvenilir bir şekilde kullanılması için bilgi toplanır.

Dönem--IV Çalışmaları: İlacın pazara çıkmasından sonra yapılan bu çalışmalarda ilacın çekinceleri (riskler),
yararları ve en iyi ve uygun kullanma şekli saptanır.

İlaç sanayinin veriminin azalmasının ikinci bir nedeni de GE--kısmında yatmaktadır. Onun da kaynağı
Dönem--I,--II ve III gibi klinik çalışmaların cok pahalı olmasıdır (Kaitin, 2010). Bu sorunu çözmek için çeşitli
öneriler sunulmaktadır. Bunlardan bir tanesine kısaca değinmek (Şekil 2) yararlı olur kanısındayım (Orloff et
al. 2009). Bu önerinin geleneksel uygulamadan en belirgin farkı PoC (Proof of Concept; kavram kanıtlaması)
çalışmalarının daha erken bir döneme alınmasıdır.

Şekil 2. Klinik evreler için yeni öneriler

Target PoC Approval

!"#$%&' 4,+ +1)3)+"1' !"#$#!%" &'('")*+'$,
!#)"1* !"#$%&'()"&* +,(-.
()*+,-%#. /'
0"1)2"&),3

!"#$%&'(%&) *+',-

! !""#$%&'()*+,-+./%0(1-#'23/% • Apply innovative tools and
4')5#*6'(2. *21 !17*28- clinical trial designs…
.6*6'.6'8*#%)-69(1. • Identify target patient
population, Confirm optimal
! :-)(2.6+*6- ;(< *21 =.6*>#'.9 dose, and dosing regimen,
1(.-%.-#-86'(2 and Establish benefit/risk
ratio
Re-drawn from Orloff et al. NRDD,2009

69