Page 79 - Layout 1

tarih çevresi

gelebilmekte, eczacı kendisinin sorumluluğunda olmaması gereken ve u¨ stelik kendisine bir artı da getirmeyen
işlemler için hastalarla problem yaşayabilmektedir. Hasta-eczacı ikilisi arasındaki bir başka sorun kaynağı da
eşdeğer ilaç uygulamasıdır. Hekimin yazdığı ilaç, eşdeğeri olan bir ilaçsa ve daha pahalı ise aradaki farkın
hastadan tahsil edilme yu¨ ku¨ mlu¨ lu¨ ğu¨ eczacıya aittir. En son karekodlu ilaç uygulamasının yaşama geçirilmesi
de artı bir sorunu beraberinde getirmiş, sistemde kitlenmeler olmuştur. Kısacası iletişimci rolu¨ , eczacının zaman
içinde değişmeyen, ama daha zorlaşmış olan bir rolu¨ du¨ r.

Eczacı, karar veren bir kişidir ve sorumluluğu çok önemlidir. Bir hekim dalgınlıkla çocuk hastasına
yetişkin dozu yazabilir. Bunu fark edip du¨ zeltme istemesi gereken kişi eczacıdır. Ayrıca tablet formu yerine
şurup formunu da önerebilir. Hekim, yazdığı dozu gözden geçirmesini isteyen eczacının uyarısına rağmen,
hu¨ cum dozu yazdığını belirterek reçeteyi değiştirmezse eczacı doktorun parafını ve kaşesini isteyebilir.

Eczacı, öğretmendir. Sosyal Gu¨ venlik Kurumu eczanelerinde çalışanların, özellikle kırsal kesimde
eczanesi bulunanların halkın doğru bilgilendirilmesi anlamında önemli görevleri vardır. İlaçların nasıl doğru
biçimde kullanılacağı ve saklanacağı, basit sağlık problemleri için reçetesiz satılan ilaçların kullanımında dikkat
edilecek hususlar konusunda hastaları eğitmesi gereken kişi eczacıdır. İlacın kullanımı mutlaka tarif edilmelidir.
Yine yanında çalışan personeli eğitmesi gereken kişi de eczacıdır.

Eczacı, ömu¨ r boyu öğrenen bir kişidir. Esasen tu¨ m meslekler için geçerli olan bu kuralın eczacılar için
kesinlikle uygulanması gerekir. Sağlık Uygulama Tebliği, su¨ rekli değişmekte ve izlemesi zorlaşmaktadır. İşleyiş
ve mevzuat çok değişmiştir, artık ilaç mu¨ şterisi %95 oranında Sosyal Gu¨ venlik Kurumlarıdır. Örneğin ilaç
katılım payı oranı, emekli için %10, çalışan için %20’dir ve bu oranlar zamanla değişebilmektedir. İlaç
verilmesinde istenen belgeler, uyulacak prosedu¨ r eczacının her an öğrenmeye açık olmasını zorunlu kılmaktadır.
Bu nedenle su¨ rekli olarak meslek içi eğitimlere katılması yararlı olacaktır.

Eczacı liderdir ve topluma yön veren bir rolu¨ bulunmaktadır. Sağlık sorunları ile ilgili problemlerin
çözu¨ mu¨ nde özellikle meslek odaları aracılığıyla söz sahibi ve yönlendirici rolu¨ nu¨ yerine getirir.

Eczacı yöneticidir. En azından eczanesinde bulunan personeli yönetmek durumundadır. Bu durumda
şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki, Du¨ nya Sağlık Örgu¨ tu¨ nu¨ n gu¨ ncel tanımında geçen tu¨ m roller eczacıların
geçmişten bugu¨ ne az değişiklikle de olsa yerine getirdiği rollerdir. Burada önemli olan husus, başlangıçta
eczacılık sisteminin tam anlamıyla yerleşmediği koşullarda eczacının sorumluluğunun çok daha fazla olduğudur.
Bunun en önemli kanıtı eski eczacılık dergilerinde yayınlanmış olan ilaç ilanlarıdır.

Eczacı, ilk yıllarında ilaç u¨ retmesi gereken bir kişiydi. Üretim konusu ilaçla da sınırlı kalmayıp, parfu¨ meri
ve kozmetik u¨ ru¨ nleri de kapsamaktaydı. Bu ona hem u¨ retici ve hem de

u¨ retimde kullanılan malzemelerin tu¨ keticisi olma rollerini de eklemiştir. Ayrıca ticari yaşamın rekabet
koşullarına ayak uydurabilecek bilgi ve deneyime de sahip olma zorunluluğu bulunmaktaydı. Gu¨ nu¨ mu¨ zde çok
az da olsa, sık kullanılmadığı için fabrikalarca u¨ retilmeyen bazı pomatlar, fitil, gargara ve göz damlası gibi
majistral ilaç u¨ retmeye devam etmektedir.

Bugu¨ n, eczacı odalarına kayıtlı yaklaşık 30.000 kişiden 24.000 kadarının serbest eczacı olarak çalışması
nedeniyle, eczane eczacılığında sektöru¨ n doyuma ulaştığı, ilaçla ilgili oluşturulan yeni yapılanmalarda eczacının
hak ettiği rolu¨ oynayamadığı yetkili ağızlarca ifade edilmektedir (Mengi, 2010; 12).

Eczacının bu rollerine konu olan u¨ retim faaliyeti ile ilgili bir örnek olmak u¨ zere, zamanın eczacılardan
Necip Bey’in ilanına bakmak yararlı olacaktır.

77