Page 39 - Layout 1
P. 39
tarih çevresi
İlk yerli müstahzarlar eczane laboratuarlarında yapılan basit preparatlardır: Merhemler, hülasalar, tuvalet
suları, pudralar, nasır ilacı, saç boyaları, diş macunu, Komprimeler, kapsüller
Turhan Baytop bu ilk ilaçları şöyle tanımlamıştır. “Makineler, ilaç etken maddeleri, şişesi, kutusu, kapağı,
etiketi Avrupa’dan gelmektedir, yerli olan “su” ve “el emeği”dir ve adı yerli tıbbi müstahzardır.”
Türkiye’de hazır ilaç üretimi, hazır ilaç yapım laboratuarlarının kurulmasından önce ve eczanelerde, el
işi olarak başlamıştır. Hazır ilaçlar önceleri eczanelerde küçük partiler halinde ve eczanenin bir yan uğraşı
olarak yapılmaya başlanmış ve satış miktarı istenen düzeye eriştikten sonra, hazır ilaç yapımı için özel bir
imalat laboratuarı kurulmuştur.
Ruhsatlı ilk yerli ilaçlar Pertev Şurubu ve Süreyya İksiridir.
“Türk Eczacılık Tarihi İhtisas Müzesi” ilaç koleksiyonu
1960 yılında Prof. Turhan Baytop tarafından kurulmuş olan Türk Eczacılık Tarihi Müzesi 1999
depreminden sonra Prof. Afife Mat tarafından korumaya alınmış ve 2011 yılında yeniden kurulmuştur. Bu tarihi
mirası güven altına almak amacıyla koleksiyon 2017 yılında Turizm ve Kültür Bakanlığı tarafından tescil
ettirilmiş ve “Türk Eczacılık Tarihi İhtisas Müzesi” adıyla açılmıştır.
Bu müzede Osmanlı döneminden günümüze Ülkemizde satılmış ya da imal edilmiş 2000 civarında
farklı ilaç sergilenmektedir.
Bu ilaç koleksiyonunun envanterini hazırlamak ve Türk ilaç endüstrisinin tarihine ve gelişimine ışık
tutmak amacıyla 2013 yılında 5.sınıf öğrencisi Ecz. Ömer Hayıroğlu tarafından Prof. Afife Mat danışmanlığında
bitirme projesi hazırlanmıştır.
Bu çalışma çerçevesinde envanteri çıkarılan ilaçları üreten Yerli Firma toplam sayısı 115 olarak
37
