Page 55 - Tarih Çevresi Dergisi

tarih çevresi

Elektrikli Araçların Gelişimi

Müslüme NARİN1

Günümüzde elektrikli otomobillerin satışları artarak devam etmektedir. Bu satışlar 2024 yılında yaklaşık
17 milyona ulaşmış, böylece dünya genelinde satılan her beş otomobilden birinden daha fazlasını oluşturmuştur.
Dolayısıyla elektrikli otomobillerin, çok sayıda ülkede üretimi hızla artış göstermiştir. Örneğin 2024 yılında
elektrikli otomobil satışlarında ülkelerin ya da bölgelerin payları Çin’de %45’e, Avrupa’da %25’e ve ABD’de
%11’e ulaşmıştır. Özellikle son yıllarda elektrik otomobil satışlarındaki artış çok büyük düzeyde olmuştur.
2022 yılında 10,5 milyon olan elektrikli otomobil satışı, 2023 yılında 14 milyona, 2024 yılında ise 17 milyona
ulaşmıştır. Ayrıca satılan tüm otomobillerin içindeki elektrikli otomobillerin payı 2023 yılında %14 iken 2023
yılında bu pay %18’e çıkmıştır. Bu verilerden de anlaşılmaktadır ki elektrik otomobillerin üretimi ve satışı
artmaya devam edecek gibi görünmektedir. Özellikle Çin’deki otomobil firmaları, 2023 yılında dünya
genelindeki tüm otomobillerin yarısından fazlasını (%60) üretmiştir (IEA, 2024). Türkiye’de de 2024 yılında
elektrikli otomobil satışı, bir önceki yıla göre yaklaşık %52 artarak 100 bine ulaşmıştır. Böylece pazar payı
%10’a yükselmiştir (Özubuğutu & Yılmaz, 2025).

IEA’nın bugünün enerji, iklim ve endüstriyel politikalarını kapsayan Açıklanan Politikalar Senaryosu’na
göre 2035 yılına kadar küresel olarak satılan otomobillerin yarısını (%50) elektrik otomobillerin oluşturacağı
öngörülmektedir. Bu öngörünün gerçekleşebilmesi, elektrik üretim maliyetinin düşürülmesine ve elektrikli
araçların daha düşük fiyatlı olmasına bağlı olacaktır. Özellikle kamu tarafından üretilecek şarjların
yaygınlaştırılması, elektrikli araçların satışında ivme kazandırılacağı ileri sürülmektedir (IEA, 2024).

Burada şu soruyu sormak gerekmektedir: Elektrikli araçlar ilk ne zaman üretilmiştir? ve üretim süreci
nasıl seyretmiştir?

Elektrikli Aracın Doğuşu

Elektrikli araçlar, insanoğlunun en önemli teknolojik dönüşümlerinden birini oluşturmuştur. Elektrikli
araç üretimine ilişkin 19. yüzyılın ilk yarısında başlayan çalışmalar, ikinci yarısından itibaren küçük ve basit
mekanizmalı olarak gerçekleştirilmiş, özellikle yüzyılın sonuna doğru yollarda çok sayıda elektrik motoru ile
çalışan araçlar görülmeye başlamıştır.

1 Prof. Dr., Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü,
muslume.narin@hbv.edu.tr, ORCID: 0000-0002-1476-2802

54